Geschiedenis van de Stadspartij

De Stadspartij Zutphen-Warnsveld komt voort uit ‘Zutphen 2000’. Kort na oprichting van ‘Zutphen 2000’ op 13 december 1989 komt de partij op 1 mei 1990 in de gemeenteraad. De partij zet zich vanaf het begin in voor behoud van kleinschaligheid en leefbaarheid en voor behoud en bescherming van het groen in de stad. Ook pleit zij voor tijdige en meer open besluitvorming waarbij gemeentelijke plannen niet pas zo laat in de openbaarheid worden gebracht dat er eigenlijk geen weg meer terug is. Hieronder geven we je een indruk van de onderwerpen waarvoor we ons de afgelopen dertig naar hebben ingezet.

Vanaf de oprichting betrekt de Stadspartij bewoners bij belangrijke thema’s in de gemeente. Er worden openbare bijeenkomsten en discussies georganiseerd en leden van de partij helpen bij het realiseren van diverse initiatieven op het gericht op behoud van een goed woon- en leefklimaat, zoals ‘Stichting bescherming Stadsschoon’, ‘Natuur & Milieuraad’, actiegroep tegen ontwikkeling van recreatiepark Bronsbergen, ‘Zicht op Zutphen’, Initiatiefgroep Oeverture’ (uiterwaardenplan, meer natuur aan de IJssel), ‘Bomenstichting’, ‘Stop de IJsselsprong’, ‘Ecologisch Stadspark’ en andere acties.
Opmerkelijke ontwikkelingen waar leden van de partij een actieve rol in speelden:
De jaren ’90, de Revelhorst en de Houtwal, de in de ogen van de partij foeilelijke aanleg van het bedrijventerrein de Revelhorst en aantasting van het beschermde stadgezicht bij de Houtwal maken in de jaren ’90 veel tongen los. De stad hangt in die periode vol met affiches ‘VOORKOM DE COMPACTE STAD!’

Recreatiepark Bronsbergen
De komst van recreatiepark Bronsbergen is in de jaren ’90 een ontwikkeling waartegen de partij zich heftig verzet. De partij vindt het zonde om een mooi natuurgebiedje met twee meren op te offeren voor de economische belangen van een projectontwikkelaar… ‘Wie roept er HALT!!?’.

Partijblad De Torenkraai in juni 1999
“Janssen is begonnen. Bij mooi weer in de maand april heeft hij alle bomen gekapt langs de oevers van het Gat van Roelofs. Al die idyllische plekjes zijn verdwenen, natuur die in 20 jaar tijd spontaan is gegroeid. Met draglines en bulldozers egaliseert hij het eeuwenoude rivierenlandschap: alle sporen van nevengeulen en oeverwallen zijn uitgewist. Oeverzwaluwen, knoflookpadden en ransuilen hadden geen tijd meer om hun koffers te pakken. Binnen 5 minuten moesten zij hun nest verlaten.”
De Stadspartij had daar juist plannen voor een kampeerterrein, een theehuis en kanovijvers.

Geveltuinen
In 2003 wordt een initiatiefvoorstel van de Stadspartij ‘Geveltuinen’ door de gemeenteraad aanvaard. Het gaat daarbij om inwoners waarvan de woning direct grenst aan een stoep of een straat te vragen of zij voor hun gevel 1.5 stoeptegel willen weghalen. Daar kunnen dan planten, struiken etc. worden geplant. Ook stokrozen doen het leuk! Intussen zijn de geveltuinen niet meer uit Zutphen weg te denken.

Ravelijn
Ook de ontwikkeling van het plan ‘Ravelijn’ met hoogbouw aan de Verdistraat (aan de Berkelsingel tegenover de Tadamastraat) zorgt binnen de Stadspartij voor veel verontwaardiging. De woonflat die gepland staat is er een van 18 woonlagen hoog, ruim 54 meter. De Stadspartij organiseert direct een discussiebijeenkomst die druk wordt bezocht. Samen met de ‘Werkgroep Zicht op Zutphen’ wordt alles in het werk gesteld om dit te voorkomen. Wie het resultaat aan de Berkelsingel / Verdistraat ziet, kan met enige tevredenheid vaststellen dat het protest gelukkig heeft geholpen.

Herinrichting Houtmarkt
Net als het Wijnhuisfonds pleit de Stadspartij voor uitstel van het besluit tot herinrichting van de Houtmarkt. Citaat: ‘Het is onacceptabel dat de dat de huidige bestrating verdwijnt en dat er is gekozen voor een steensoort die absoluut niet kan.’ Met een motie pleit de Stadspartij voor uitstel en heroverweging. Vergeefs.

Raadslid op internet
De latere Stadspartij-wethouder Hans la Rose is in 2005 het eerste raadslid in Zutphen met een eigen website en digitaal logboek. Twitter en Facebook bestaan dan nog niet. Een jaar na de start noteert hij 40.825 bezoeken op zijn website. In die tijd een hele prestatie.

Bomenkap
Een telkens terugkerend thema voor de partij is de zorg voor onterechte bomenkap. In de loop der jaren wordt regelmatig in samenspraak met de Bomenstichting met succes geprotesteerd tegen de kap van bijzondere en/of beeldbepalende bomen.

Stadsecologe
Het ontstaan van de functie van gemeentelijk stadsecologe is te danken aan een motie mede op initiatief van de Stadspartij.

Stadsdichter
Suzanne Biewinga, neemt in 2006 het initiatief tot oprichting van de stichting ‘Dichter bij Zutphen’. Samen met de leden van het bestuur, o.a. haar echtgenoot en Stadspartij-raadslid Hans la Rose, organiseert zij diverse dicht-workshops uitmondend in een tweejaarlijkse verkiezing van de stadsdichter in Zutphen.

IJsselsprong
Vanuit grote zorg voor verdere aantasting van de landschappelijke waarde van de IJsselvallei is de partij als enige partij in Zutphen van meet af aan tegen grootschalige woningbouw (maximaal 3.000 woningen erbij) aan de overkant van de IJssel, in de wijk De Hoven. De partij wenst geen ‘Manhattan aan de IJssel’, beperkte groei is voor haar voldoende. In 2006 wijst de partij op mogelijke krimp van de bevolking en in februari 2007 en maart 2008 worden grote bijeenkomsten georganiseerd in het IJsselpaviljoen.
Fractievoorzitter Hans la Rose in de Zutphense Koerier van 14 feb 2007: ‘Afname van de bevolkingsgroei in Nederland is reden genoeg om hier niet (grootschalig) te gaan bouwen en al helemaal niet in laaggelegen gebieden zoals de ‘corridors’ van de IJsselvallei. Deze gebieden kunnen beter worden gereserveerd voor opslag en doorvoer van rivierwater in de toekomst. Op die manier groeit De Hoven niet boven haar krachten uit, blijft het unieke landschap gespaard en behoudt de rivier haar mogelijkheden.’


Samenvoeging Zutphen-Warnsveld
De Stadspartij betreurt de voorgenomen samenvoeging met Zutphen en organiseert er een openbare bijeenkomst over in Warnsveld waarin de partij zich uitspreekt voor het behoud van de bijzondere kleinschalige eigenheid van Warnsveld.
De stellingname tegen de opheffing van Warnsveld als zelfstandige gemeente wordt bij de verkiezingen in 2004 royaal beloond.
Bij de verkiezingen in 2010 behaalt de partij zes zetels, wordt in grootte de tweede partij en neemt met wethouder Hans la Rose deel aan het college. Dit college stelt zich tot doel om de wettelijke status van het Beschermd Dorpsgezicht Warnsveld vast te leggen en te handhaven (bekrachtigd in 2015).

Rivier in de Stad (portefeuille IJsselsprong)
Tijdens het wethouderschap lukt het om zowel het grootschalige woningbouw project IJsselsprong als de door provincie en landelijke overheid in dat kader beschikbaar gestelde miljoenen om te buigen richting een alternatief plan: ‘Rivier in de Stad’. Dit plan, inmiddels in uitvoering, beoogt een aanzienlijke kwaliteitsverbetering van de IJsselkade, Oude IJsselbrug, Marspoortstraat en een verbetering van de groene verblijfszone in De Hoven. Bij de Provincie Gelderland wordt met succes bepleit dat het doorgaand verkeer richting Zutphen niet langer dwars door de wijk De Hoven wordt geleid maar er omheen, via een nieuw aan te leggen rondweg richting de nieuwe IJsselbrug.

Zorg en inkomen
Ter voorbereiding op de decentralisaties vanuit het Rijk naar de gemeenten betreffende het omvangrijke sociale domein (AWBZ/Wmo, Jeugdzorg, Participatiewet/Werk en inkomen) wordt een intensieve samenwerking opgepakt binnen het verband van de Stedendriehoekverband (samenwerkingsverband tussen 7 gemeenten rond Apeldoorn, Deventer en Zutphen).

Groenatlas
Ondanks ingrijpende bezuinigingen wordt de ontwikkeling van een gemeentelijke ‘Groenatlas’ tot een goed resultaat gebracht. In voorgaande jaren is het gemeentelijk beleid rond ‘groen’ vastgelegd in verspreid voorkomende beleidsnotities. Daaraan komt nu een eind. Met één helder omschreven beleidsdocument, de Groenatlas, kan voortaan elke ambtenaar zowel als elke inwoner in iedere buurt aflezen wat het gemeentelijk groenbeleid inhoudt, welk beleid wordt nagestreefd en hoe dat moet worden gerealiseerd.

Natuurwaardenkaart
Naar aanleiding van een actie van vrijwilligers tot behoud van de Weidegeelster wordt een begin gemaakt met het binnen de gemeente integreren van de door deze vrijwilligers opgestelde ‘Natuurwaardenkaart’. Hierop worden de zwaarder beschermde dieren- en plantensoorten in kaart gebracht.
Ecologisch Stadspark (portefeuilles ‘Stadsbeheer/Openbare ruimte’ en ‘Natuur en Milieu’)
Al in 1999 werd door de Stadspartij gepleit voor het opwaarderen van de groenstrook langs de Laan naar Eme, thans beter bekend als het Ecologisch Stadspark of Emerpark Zutphen. Op initiatief van Stadspartij-oprichter Scipio Hamming ontstaat een werkgroep van geïnteresseerde inwoners . De leden van deze werkgroep weten zelfs in de jaren van de financiële crisis de realisatie van het ecologisch stadspark met succes op de agenda van de gemeente te krijgen. Ondanks forse gemeentelijke bezuinigingen werd een aanzienlijke subsidie toegekend. Inmiddels zijn, in samenwerking met de gemeente, zeer aansprekende stappen gezet.

Bijenlint en Pluk de Stad
Hoewel als gevolg van de noodzakelijke gemeentelijke bezuinigingen de mogelijkheden tot het financieel ondersteunen van allerlei activiteiten en initiatieven zeer zijn, wordt gezocht naar mogelijkheden om waar mogelijk te kunnen samenwerken en faciliteren. Niet alleen bij het hierboven genoemd Ecologisch Stadspark maar ook bij burgerinitiatieven van betrokken inwoners als het ‘Bijenlint’ en ‘Pluk de Stad’.
Bomen op de Houtmarkt (portefeuilles ‘Stadsbeheer/Openbare ruimte’ en ‘Natuur en Milieu’)
Een in 2003 door de Stadspartij gehouden enquête wijst uit dat een ruime meerderheid van de ondervraagde bewoners en ondernemers rondom de Zutphense markt bomen of ander groen op de markten wil. Zoals in de jaren ’90 pleit de partij ook in 2006 voor meer groen op de Houtmarkt, een signaal dat in 2013 wordt vertaald in de aanplant van drie ‘fraaie tulpenbomen bij de fontein’.
Want zo zegt de partij in 2006 ‘De Houtmarkt dient een beeldbepalend onderdeel te zijn van het Zutphense stadsgezicht en een visitekaartje van de beste binnenstad van Nederland’.

Kwadrant
Bij het graven van plantgaten voor de nieuwe drie bomen bij de fontein op de Houtmarkt doet de afdeling Archeologie een unieke vondst. Met een metaaldetector wordt een stukje messing getraceerd. Uit onderzoek blijkt dat het hier gaat om een heel bijzondere Arabische uitvinding uit begin 14e eeuw, de voorloper van ons huidige horloge. Een kwadrant op handpalmformaat. Uitermate zeldzaam en waarschijnlijk de oudste in Europa. Met dit instrument kon bijvoorbeeld een schipper uit de handelsperiode van de Hanze niet alleen aflezen hoe laat het was maar ook op welke breedtegraad hij voer. Deze bijzondere vondst is te bewonderen in de nu op één locatie gevestigde nieuwe Musea van Zutphen aan het ’s Gravenhof.


De Boomgaard, eerste groene monument
In gesprek met initiatiefneemster Alize Korf worden de eerste stappen verkend in de richting van een eerste natuurmonument voor Zutphen dat tot dan uitsluitend gebouwen kent als monumenten: de Boomgaard langs het Bongerdspad. Inmiddels is dit groene monument dankzij de inzet van vrijwilligers in samenspraak met de gemeente gerealiseerd en waarschijnlijk de enige boomgaard in Nederland met een monumentenstatus.


Verharding parkeerterrein Hanzehal/Hanzehof/Voetbalvereniging AZC
Jarenlang was het parkeerterrein achter de Hanzehof/Hanzehal aan de Fanny Blankers Koenweg onverhard. Kuilen werden af en toe met puin bijgestort en na een stevige regenbui was het een modderige vlakte vol kuilen en plassen. Voortaan kunnen bezoekers van Hanzehof, Hanzehal en AZC gebruik maken van een sober maar functioneel en uitnodigend verhard parkeerterrein.Subsidiering Kunst & Cultuur (portefeuille Kunst en Cultuur)
In deze tijd van financiële crisis treffen ingrijpende bezuinigingen elk beleidsveld, ook dat van Kunst & Cultuur. Gelukkig kan toch een aanzienlijk bedrag worden gereserveerd voor het verlenen van incidentele subsidies, Hiermee worden initiatieven uit de samenleving ondersteund, zoals het Internationaal Cello Festival, het huiskamerfestival Gast in Zutphen en restauratie van het Metaheirhuisje op de Joodse begraafplaats. Vanwege de bijzondere omstandigheden worden ook activiteiten ondersteund die weliswaar niet echt thuishoorden onder Kunst & Cultuur maar wel een belangrijke bijdrage leverden aan de samenlevingscultuur te Zutphen, bijvoorbeeld ten behoeve van activiteiten van het Hospice te Zutphen en die van Zonnebloem afdeling Zutphen.


Nieuwe Musea Zutphen
Al sinds 1947 wordt in Zutphen gesproken over het herstellen van de door een bombardement in WO II verwoeste straatwand ter hoogte van de Broederenkerk aan de Rozengracht. Even zo lang is sprake van het op die plek realiseren van een nieuw stadsmuseum. Het nu door de Stadspartij-wethouder voorgedragen plan voor het beoogde ‘Broederenklooster’ wordt door de gemeenteraad aanvaardt maar na de verkiezingen weer van tafel gehaald. Gelukkig leidt alle inzet direct daarna wel tot een aangepast voorstel en wordt het overgrote deel van de eerder door de gemeente Zutphen en de Provincie Gelderland toegezegde gelden ingezet voor de realisatie van nieuwe musea te Zutphen, zij het op een andere locatie, aan het ’s Gravenhof.

Archeologie in beeld
Hoewel Zutphens’ archeologische vondsten in eerdere jaren te zien in het Stedelijk Museum, verhuizen zij in later jaren buiten het stadscentrum naar de benedenverdieping van het toenmalige Centrum voor Duurzaamheid ‘De Kaardebol’. Daar krijgen de resultaten van opgravingen echter nauwelijks de aandacht die zij verdienen. Direct bij de start van de plannen voor nieuwe musea te Zutphen wordt daarom vol ingezet op het aantrekkelijk presenteren van zowel de rijke archeologische collectie als de interessante werkzaamheden van professionals en vrijwilligers van Zutphens’ afdeling Archeologie. De gedachte hierbij is dat het tonen van archeologische vondsten, maar juist ook het schoonmaken en restaureren ervan, niet alleen boeiend is voor volwassenen maar het museumbezoek ook voor kinderen meer spannend en aansprekend kan maken.

Ten slotte: Scipio Hamming
Eén van de oprichters, Scipio Hamming, nam na 24 jaar, afscheid van de gemeenteraad. Bij zijn vertrek in 2014 verwoordt hij dat zo: “Ik ben bij de plaatselijke politiek betrokken geraakt toen ik merkte dat niet zorgvuldig genoeg werd omgegaan met ruimte en groen in onze gemeente. Kleinschaligheid, de menselijke maat en sociale rechtvaardigheid zijn het belangrijkst, kwaliteit boven groei.”
Zonder de niet aflatende jarenlange inzet van Scipio Hamming konden we nu niet terugkijken op een rijke geschiedenis, noch vooruitkijken richting een veelbelovende toekomst.

Lokale pioniers

De Stadspartij zet zich al ruim 30 jaar in voor de bewoners van Zutphen, Warnsveld en De Hoven. We zijn een vereniging en de langst bestaande lokale partij in de gemeente. Sinds de oprichting zijn we in de gemeenteraad van Zutphen vertegenwoordigd.
Heb je vragen of wil je meer weten over de Stadspartij, neem dan contact met ons op.